Nieuwsbrief United Economy december 2023

Online bijeenkomst United Economy
Ben jij geïnteresseerd in een betere wereld? En ben je nieuwsgierig wat de rol van geld daarin kan zijn?
Op donderdag 25 januari van 19.30 tot 20.30 organiseren we opnieuw een online vraag-en-antwoordsessie over circulair geld. Wil je weten hoe circulair geld ook alweer werkt of ken je misschien mensen, bijvoorbeeld ondernemers, voor wie dit interessant zou kunnen zijn? Kijk hier voor meer info en aanmelding.

Overvloed: cabaret over klimaatverandering
Cabaretier Patrick Nederkoorn en klimaatwetenschapper Sjoerd Groeskamp maakten samen de unieke theatershow Overvloed. In deze voorstelling doen ze cabaret, klimaat en wetenschap in de blender. Het resultaat is de leukste manier om kennis bij te spijkeren over klimaatverandering, de urgentie, de discussie eromheen en wat we ertegen kunnen doen. Deelnemers van United Economy  kunnen bij een aantal voorstellingen 5 euro korting krijgen op een ticket. Kijk hier voor meer info.

Het leven is goed in het circulaire web van landgoed Velhorst!
In een zeer lezenswaardige blog beschrijft Heidi Leenaarts het goede leven op en rond landgoed Velhorst in Lochem. Dat goede leven wordt vooral gekenmerkt door circulariteit. Zo wordt bij het verwerken van de oogst het afval gebruikt als voer voor de varkens. En de boerderij draait op lokaal opgewekte duurzame energie. Circulaire euro’s spelen bij de circulariteit een grote rol. Het landgoed betaalt er onder andere de energierekening mee en wordt er voor haar producten mee betaald. Je kunt de blog hier lezen.

Voorlevers van de nieuwe samenleving
Van Jelleke de Nooy van Tol verscheen het boek Voorlevers van de nieuwe samenleving, waarin vele positieve ontwikkelingen en initiatieven worden beschreven. Ook United Economy komt daarin aan bod. Het is een boek dat hoop en perspectief biedt in deze stormachtige transitieperiode en dat laat zien dat we er niet alleen voor staan. De beschrijving op de website begint zo:
“We willen allemaal een betere wereld: welzijn in plaats van welvaart, werk dat betekenisvol is en voldoening geeft, gezond eten, voldoende inkomen. Alleen weten we niet hoe we dat voor elkaar kunnen krijgen in een wereld die daar geen mogelijkheden meer toe lijkt te bieden.Toch kan het en het gebeurt al. Dit boek laat je zien hoe veel mensen, bedrijven en organisaties al bezig zijn die nieuwe regeneratieve samenleving te bouwen in Nederland. De auteur schat dat op tien tot vijftien procent van onze samenleving. Alleen zien we dat nog niet. Dit boek wil zichtbaar maken hoeveel moois er al om ons heen gebeurt.”
Meer informatie: Voorlevers van de nieuwe samenleving.

Overvloed: cabaret over klimaatverandering

Cabaretier Patrick Nederkoorn en klimaatwetenschapper Sjoerd Groeskamp maakten samen de unieke theatershow “Overvloed”. In deze voorstelling doen ze cabaret, klimaat en wetenschap in de blender. De uitkomst is een theatervoorstelling waarin je wordt meegenomen in hun verbeelding van de toekomst. Kortom, het is de leukste manier om kennis bij te spijkeren over klimaatverandering, de urgentie, discussie eromheen en wat we er tegen kunnen doen.
Kijk hier de trailer.

Marjan Minnesma, directeur van Urgenda, zei over de try-out: “De voorstelling heeft een diepe indruk op me gemaakt. Op een luchtige manier laten ze zien wat er aan de hand is en wat we moeten doen om niet letterlijk kopje onder te gaan.”

Donateurs van STRO kunnen bij onderstaande vier voorstellingen 5 euro korting krijgen op een ticket. De kortingscode kunt u opvragen door ons een mailen op info@socialtrade.nl.

  • 8 december: Isala Theater, Capelle aan den IJssel
  • 13 december, Schouwburg, Cuijk
  • 20 maart, Theater de Veste, Delft
  • 10 april, Oude Luxor Theater, Rotterdam

Kijk hier voor de volledige speellijst

Alles over circulair geld

Ben je geïnteresseerd in een betere wereld
En nieuwsgierig naar de rol van geld daarbij? Dan is deze vraag- en antwoordsessie echt iets voor jou!

Vanwege de goede opkomst bij vorige bijeenkomsten, organiseren we een nieuwe informatiebijeenkomst over circulair geld.
Op dinsdag 14 november van 19.30 tot 20.30 uur kan je vanuit huis deelnemen via Zoom.

Het is bedoeld voor ondernemers en particulieren die meer willen weten over circulair geld.
Hoe het werkt en hoe je mee(r) kan doen met Circulair Geld Nederland.

Programma:

  • We beginnen met een presentatie over wat circulair geld is en hoe jij ook kunt deelnemen
  •  Tjwan Oei van Arnhems Hert vertelt over hun initiatief om het aanbod van individuele Arnhemse ondernemers te combineren tot één kerstpakket. Een samenwerkingsverband met o.a. het sociaal ontwikkelbedrijf Scalabor en logistieke dienstverlener de Groene Rijders en dat van 70 pakketten in 2019, al tot meer dan 1.000 pakketten in 2022 uitgroeide!

Vervolgens is er alle tijd om vragen te stellen.

Kom je ook?
Graag hier aanmelden, dan ontvang je kort van tevoren de meeting link.
Fijn als je deze uitnodiging wilt delen in je netwerk.
Bijvoorbeeld via deze post op Linkedin.

Vrij Nederland met een artikel over Circulair Geld

“Iets anders dan de euro: alternatieve geldsystemen kunnen ongelijkheid bestrijden”
“Het huidige geldsysteem is niet in het belang van lokale economieën en veroorzaakt en verergert ongelijkheid. Alternatieve geld sytemen proberen die dynamiek te omzeilen.”

Met bovenstaand begint Jens Kimmel een artikel in Vrij Nederland.
Hij interviewde voor dit artikel onder andere Henk van Arkel (directeur STRO), Wim van Bokhorst (mede-coördinator Vix , lokale Alkmaarse munt), Heidi Leenaarts (United Economy) en Iban Carricano van de organisatie Euskal Monneta (succesvolle munt Frans-Baskenland).
Hieronder een samenvatting, het complete artikel is hier te lezen: vn.nl/circulair-geld

Wonder van Wörgl
Wörgl is een dorp in Oostenrijk. In 1931, midden in de grote economische crisis, gebeurde daar iets opmerkelijks. Burgemeester Michael Unterguggenberger nam het initiatief tot invoering van een soort waardebonnen als lokaal geld. Hiermee betaalde de gemeente subsidies en de salarissen van ambtenaren en accepteerde de bonnen ook als betaling van belasting. Steeds meer bedrijven en inwoners deden mee. Terwijl overal in de wereld de economie was ingestort, bloeide de economie in het plaatsje op: het wonder van Wörgl.

Geld lekt weg door speculatie
Op het moment is er gelukkig geen wereldwijde economische depressie. Maar op het niveau van stadswijken en regio’s, en soms zelfs van hele landen, bestaan er wel degelijk problemen. Een van de oorzaken is dat geld uit de reële economie, waar het gebruikt wordt voor het kopen van producten en diensten, weglekt naar de speculatieve financiële sector (de handel in cryptovaluta, opties, aandelen, et cetera). Hierdoor ontstaat in die gebieden een geldtekort met als gevolg een slecht presterende economie. Bedrijven gaan failliet en mensen raken werkeloos. Een oplossing kan dan zijn om lokaal/regionaal geld in te voeren dat alleen maar in het betreffende gebied mag worden gebruikt (zoals ooit in Wörgl). Daarmee voorkom je het weglekken van geld en kan de economie opbloeien.

STRO bouwt betaalsoftware Cyclos
De Social Trade Organization (STRO) maakt al sinds de jaren negentig lokaal/regionaal geld mogelijk middels de door haar gebouwde betaalsoftware Cyclos. Wereldwijd wordt Cyclos gebruikt, ook door gewone banken. Henk van Arkel, econoom en directeur van STRO: “De gebruikers van Cyclos in Nederland zijn lid van de Coöperatie Circulair Geld Nederland.” Cyclos heeft een paar innovaties die er volgens Van Arkel toe leiden dat geld minder vaak weglekt of wordt opgepot en juist vaker circuleert in de regio waar het in omloop wordt gebracht. “Lokale netwerken hebben de mogelijkheid tot een lokale wisselkoers”, vertelt hij. “De gebruikers in Alkmaar of Zeist kunnen zelf instellen hoeveel euro’s je krijgt voor een Vix of een Knoop. Zo kunnen ze er samen voor zorgen dat de koopkracht vaker tussen de deelnemers blijft circuleren. Daardoor versterkt circulair geld de lokale economie.”

Hedendaagse wonderen
Als je een hedendaags wonder van Wörgl zou moeten aanwijzen, is het Sardex-netwerk op Sardinië een goede kandidaat. Sardex gebruikt Cyclos, de door STRO ontwikkelde betaalsoftware en is een zogenoemd mutual credit-netwerk waarin deelnemers niet alleen betalen in Sardex, maar elkaar ook rentevrij bedrijfskrediet verschaffen. Het Sardex-netwerk werd opgericht in 2008 en tegenwoordig handelen naar schatting zo’n tienduizend lokale bedrijven in Sardex, ruim 10 procent van alle bedrijven op het eiland. Alle onderlinge transacties bij elkaar zijn goed voor rond de 150 miljoen Sardex per jaar, het equivalent van 150 miljoen euro. Het doel voor de komende jaren ligt op een half miljard.

36 gemeenten
Een goeie tweede kandidaat is het Eusko-netwerk in Frans-Baskenland, dat dit jaar tien jaar bestaat en, anders dan Sardex, niet alleen handel tussen bedrijven mogelijk maakt – B2B in economisch jargon – maar ook tussen bedrijven en hun klanten. De Eusko maakt uitsluitend betaalverkeer mogelijk, geen onderling krediet. 1300 bedrijven en vierduizend consumenten betalen en worden betaald in Eusko, waarvan dit jaar zo’n 4 miljoen circuleert. Inmiddels accepteren 36 gemeenten in de regio circulair geld en betalen ermee. Een interessant voorbeeld is de gemeente Ustaritz, dat een deel van de salarissen van alle gekozen gemeenteraadsleden en wethouders uitbetaalt in Eusko.

Aanmoedigen ecologische duurzaamheid
Heidi Leenaarts is een van de mensen achter het door Coöperatie Circulair Geld Nederland gefaciliteerde United Economy netwerk. “Het netwerk maakt dit jaar een ontwikkeling door”, vertelt Leenaarts, “van een circulair-geldsysteem op landelijk niveau waarbinnen ondernemers elkaar betalen in ‘Uniteds’, naar een ‘beweging’ waarin de lokale groepen en het nationale netwerk samen komen ‘om de transitie te versnellen”.
Lokaal, regio-gebonden geld is volgens Leenaarts slechts een van de vormen die ‘circulair geld’ kan aannemen. Leenaarts heeft het over het ‘bewust sturen’ van de geldcirculatie ‘zodat het specifieke doelen dient’. Dat kan het stimuleren van de lokale economie betekenen, maar bijvoorbeeld ook het aanmoedigen van ecologische duurzaamheid, zoals bij de United. “Met Uniteds kun je geen benzine tanken. Je kunt er wel elektrisch mee rijden. En je weet dat degene die jij betaalt in Uniteds daar ook niet mee kan tanken. Met ‘circulair geld’ kun je bepaalde dingen stimuleren en bepaalde dingen uitsluiten die je liever niet wil, zoals fossiele brandstof.”

Keten van betalingen in Alkmaar
Wim van Bokhorst, mede-coördinator van de Vix, beschrijft zo’n keten van betalingen in Alkmaar. “Het Stedelijk Museum betaalde mij in Vix voor een vertelklus, ik huurde een vergaderruimte bij Urban Nomads, zij lieten een tafel maken bij Handwerk, die daarna boodschappen deed bij Ekoplaza, waarna hun team uit eten ging bij het IJkgebouw. Het liep spaak toen het IJkgebouw belasting aan de gemeente dacht te kunnen betalen in Vix, maar dat komt vast ook nog wel.”

Gemeente kan slimmer met geld omgaan

Sardex was het eerste succesvolle voorbeeld hoe STRO’s Cyclos software kleine bedrijven extra omzet oplevert.
Nu is er een tweede showcase: Santa Coloma, een buurgemeente van Barcelona, voerde in 2016 met behulp van onze Cyclos software een eigen digitaal betaalnetwerk in. Dit voorbeeld laat zien hoe, door een deel van de uitgaven van de gemeente te oormerken, plaatselijke bedrijven meer inkomsten krijgen en de sociale samenhang sterker wordt. Omdat deze gemeente de eerste was die dit pad bewandelde, kozen ze ervoor stapje voor stapje te werk te gaan. De komende jaren wordt het project opgeschaald, maar er zijn nu al lessen uit te trekken. Hieronder vindt u meer informatie over dit project. We hopen hiermee gemeentes waar het economisch minder gaat, bijvoorbeeld door krimp, te inspireren deze aanpak te gebruiken. In ons boek de Koop Lokaal Booster leest u meer over de achtergrond van lokaal inkopen en lokaal betalen.

Een lokaal betaalnetwerk: mag dat wel?
Eerst moest de legale kant geregeld worden. Dat was niet makkelijk omdat de Spaanse Centrale Bank vermoedde dat het een sluiproute was naar een onafhankelijke Catalaanse munt. Ook wilde men zekerheid dat er geen kans was op witwassen. Nadat de financiële autoriteiten overtuigd waren, ging uiteindelijk in 2016 het project van start.

De impact van gemeenschapsuitgaven vergroten
Tien jaar geleden besloot de gemeente meer verantwoordelijkheid te nemen voor het effect van gemeenschapsuitgaven op de lokale economie. Tot dan had men alleen naar kwaliteit en prijs gekeken. Dat leek een verantwoorde manier van omgaan met gemeenschapsgeld, maar in die tijd werd duidelijk dat er meer is dan de laagste prijs. Vooral in een economie waar bedrijven het moeilijk hebben en mensen op straat komen te staan. Inmiddels hebben de gemeentelijke uitgaven veel meer impact op de lokale economie dan voorheen.

De lokale economie draait minder goed dan zou kunnen
Doorgaans wordt er van de euro’s die in een dorp, wijk of regio worden verdiend, maar een klein deel lokaal besteed. Veel euro’s vloeien verrassend snel weg uit een regio, zeker als die niet zo’n sterke economische positie heeft. In Santa Coloma ligt op 15 minuten lopen, net buiten de gemeente, het grootste winkelcentrum van Barcelona. Geld dat daarheen gaat, vloeit direct de stad en vaak zelfs het land uit. Kleine leveranciers hebben daarom weinig kans om iets te verdienen. Het doel van het gemeentebestuur van Santa Coloma is om juist deze lokale bedrijven de kans te bieden meer te verdienen en zo ook meer mensen in dienst te nemen.

Met goede software op het doel af
Om dat doel te bereiken, koos de gemeente Santa Coloma voor de Cyclos-software van STRO. Die software heeft de mogelijkheid het geld vaker te laten rondgaan binnen de eigen regio voordat het als gewone euro’s ‘naar buiten’ kan en levert ook data waarmee het bestuur beleid kan maken. Daarmee kan ze het digitale geldsysteem zo inrichten dat de kansen op meer lokale bestedingen fors toenemen. En dat blijkt keurig te werken.

Impact is breed merkbaar
De impact is op meerdere fronten goed te merken. Het allerbelangrijkste is het gevoel dat je samen kans ziet een eigen koers te varen en niet meegesleurd wordt in een maalstroom van ontwikkelingen die geen ruimte laat aan arme mensen en de natuur. Dat enthousiasme dat het anders kan, kwamen we ook tegen in een project in een wijk in Fortaleza (Brazilië) waarbij STRO met het buurtcomité lokaal geld in omloop bracht onder de naam Palmas. De universiteit die onderzoek deed naar dat project, ontdekte dat veel buurtbewoners trots vertelden dat zij kwamen uit de wijk met de eigen bank. Voor hen stond het lokale Palmas geld symbool voor een identiteit waarbij je het heft in eigen handen neemt. Vijftien jaar na het begin van dat project had die wijk zich ontwikkeld van sloppenwijk naar een buurt waar mensen samen huizen bouwen en proberen iets van de wijk te maken.

Terug naar Santa Coloma. Natuurlijk is er ook profijt op financieel gebied. Voordat het geld van de lokale rekeningen de regio verlaat, wordt de digitale munt vaker lokaal besteed dan dat met de euro het geval is. Dat geeft lokale ondernemers extra inkomsten. Verder waren er ook positieve effecten op sociaal en milieugebied. Doordat geld vaker binnen de lokale economie rondging, verdienden de bedrijven wat meer en ontstond extra werkgelegenheid. Veel van de extra economische activiteit die het lokale netwerk mogelijk maakt, bestaat uit lokale bedrijven die andere bedrijven en bewoners nieuwe diensten verkopen. Van elkaar voor elkaar. En extra economie die op dienstverlening gebaseerd is, in plaats van het gebruiken van de natuur, is precies wat we nu nodig hebben.

Meten is weten
Wat het vaker lokaal rondgaan van geld oplevert, is met de Cyclos software makkelijk te meten. De extra economische activiteit wordt uitgedrukt in de ‘Local Multiplier’, die aangeeft hoe vaak het geld gemiddeld van hand tot hand gaat voordat het weer ingewisseld wordt voor euro’s en ‘anoniem’ naar buiten uit zicht verdwijnt. Hoe meer mensen en bedrijven meedoen, des te vaker wordt het geld onderling besteed voordat het uit de lokale circulatie verdwijn.

Succes ontstond ‘al doende’
De cijfers spreken boekdelen. Ze laten duidelijk zien dat er iets fors veranderde. Voor het project werd door de overheid uitgegeven geld gemiddeld 1,85 keer lokaal gebruikt. In 2022 was dat opgelopen tot 5,85. Dat betekent dus dat dat geld gemiddeld vier keer extra inkomen en onderlinge handel faciliteert. Wat het lokale geld doet in de stad is zichtbaar in het aantal transacties dat plaats vindt en de omzet die dat oplevert. Ook die resultaten mogen er zijn. In 2016 – bij het prille begin van het project – was sprake van niet meer dan drie transacties. In 2022 was dat opgelopen naar ruim 23.000! Ook de omzet die deelnemers jaarlijks aan het project danken, groeit voortdurend door de jaren heen. In 2016 hadden de paar deelnemers dankzij het project een omzet van 6750 Grama. Dat bedrag was eind 2022 toegenomen tot meer dan 1.500.000 Grama.

Heffing blijkt stimulans
Om de multiplier te laten stijgen, is aan de plaatselijke ondernemers die meedoen gevraagd om bij opdrachten en bestellingen altijd eerst te kijken of ze hun aankopen e.d. lokaal kunnen doen bij de andere deelnemers aan het Grama-project. De vanzelfsprekendheid om gewoon maar te bestellen waar je altijd al bestelde (vaak buiten de directe omgeving), wordt daarmee een beslismoment. Want de deelnemende ondernemer, die voor een bepaald gekozen bedrag in Grama’s deelneemt aan het project, beslist nog altijd zelf met wie hij handelt. Deelnemers maken veel werk van het elkaar motiveren. Lokaal besteden betekent een ander verdiensten gunnen, zoals anderen op een ander moment jou weer een verkoop gunnen.
Om te stimuleren dat de digitale munt daadwerkelijk blijft rondgaan binnen de stad, kent de software een soort stok achter de deur. Ondernemers die hun Grama’s binnen 45 dagen omwisselen voor euro’s, om het geld zo alsnog buiten het project te kunnen gebruiken, betalen een kleine heffing, een toeslag. De heffing is een stimulans om het rouleren van Grama’s op gang te brengen en te houden.

Lokaal betaalnetwerk is goed elders toe te passen
Omdat het project vanaf de start zo consequent wordt gemonitord en geëvalueerd, is de directe en indirecte impact goed in beeld. Voor een voorbeeldproject is dat zeker het geld waard. Dat geeft anderen houvast als ze zelf invoering van een lokale munt overwegen. Het project viel ook op in Brussel en werd mede mogelijk gemaakt door het Europese initiatief ‘Digipay4Growth’. Zo is dit project extra geholpen en kan de opzet van Santa Coloma eventueel als voorbeeld dienen voor andere projecten.

Conclusie
Santa Coloma is een showcase voor gemeentes die verder willen kijken dan waar je het goedkoopste inkoopt en verantwoordelijkheid willen nemen voor de impact van hun uitgaven op de lokale economie. Met pluspunten voor ondernemers en bedrijven, maar zeker ook voor de lokale bevolking. Want intensivering van lokale verdiensten geeft niet alleen meer werkgelegenheid, maar vooral extra kansen voor de bevolking als geheel dankzij meer onderlinge samenwerking. Omdat er nog geen andere gemeentes waren die deze aanpak gebruikten, koos Santa Coloma ervoor het lokale betaalnetwerk geleidelijk op te bouwen. Stap voor stap betalen ze steeds meer geld via het netwerk uit. Nu duidelijk is dat zelfs relatief lage bedragen uitgeven via zo’n netwerk al goede resultaten oplevert, kan er doorgepakt worden. We hopen dat Nederlandse gemeentes dit voorbeeld volgen door bijvoorbeeld een deel van hun subsidies, uitkeringen van het ondernemersfonds of lokale inkoop via een lokaal betaalnetwerk uit te voeren.

Meer informatie:

0
    0
    Winkelmand
    Winkelmand Is LeegTerug Naar Winkel